Makkah(ANN)-Shirkii dalalka Islaamka ee magacooda loo soo gaabiyo OIC, uga socday magaalada Barakaysan ee Makka,, ayaa lagu cambaareeyay aqoonsiga Maraykanka ee Jerusalem al-Quds ugu aqoonsaday “caasimadda” reer binu Israa’iil iyo sidoo kale wax kasta oo taageeraya muddada dheer ee qabsashada dhullka Falastiiniyiinta ee Yuhuuda.
Ururka Iskaashiga Islaamka (OIC) ayaa ku boorriyay wadamada xubnaha ka ah inay qaataan “tallaabooyin ku habboon” oo ka hor imanaya waddamada safaaradooda u raraya Jerusalem al-Quds, taas o ah qorshaha Irsaeil iyo Maraykanku ku doonayaan in ay kula wareegaan Qudus iyo dhulka Falastiiniyiinta.
Intii uu shirku socday Sacuudi Carabiya, ayaa isku dayday in ay afduubto qorshaha shirwaynaha oo u leexiyo ololaha Iran, taas oo abuurtay kala duwanaansho ay arrintaa ku kala aragti duwan yihiin inta badan dalalka xubnaha ka ah ururka Iskaashiga Islaamka.
Balse warbixinta kama dambaysta ah, ayaa meesha ka saartay qorshaha Sucuudiga ee Maraykanka iyo Yuhuuda ee ahaa in ajandaha shirka laga leexiyo qadiyada Falastiin iyo Qudus oo loo leexiyo dhanka Iran, waxaana taa bedelkeedu noqday in la taageero mustaqbalka Falastiin, walaw aan arrintaa lafteeda miisaanka ay leedahay iyo culayskeeda lagu muujin, iyadoo ay sabab u ahayd dalalka Khaliijka ee Sucuudiga Iyo Imaaraadka u horreeyaan oo donayay in ay fuliyan qorshaha Maraykanka iyo Yuhuuda eek u waajahn Iran iyo in arrinta Falastiin iyo Qudus aan la weynayn.
Waxay sidoo kale diidday heshiis ama qorshe ah in la sii daayo shaqo joojinta Israail isla markaana ay wiiqayso xuquuqda dib u celinta qaxootiga Falastiiniyiinta, diidmo muujinaysa qorshe Maraykan ah oo uu madaxweyne Donald Trump ku tilmaamay “heshiiskii qarniga.
Sacuudi Carabiya iyo Imaaraadka Carabta ayaa ah qarsoodi gaar ah oo ka mid ah dawladaha Carabta ee qorshaha Washington kaas oo lagu soo waramayo in lagu fashilmay khilaafka Falastiin ee arrimaha muhimka ah, oo ay ku jirto dawladnimadeeda iyo soo celinta qaxootiga.
Booqashada bisha soo socota ee Bahrain ayaa looga golleeyahay sidii loo taageeri lahaa taageerada dhaqaalaha Carabta ee qorshaha Maraykanku ay la mid tahay Falastiiniyiinta, laakiin Sacuudi Carabiya iyo UAE ayaa ka qeyb qaadanaya xoojinta xidhiidhka Israel.
Qoraalkii kama dambaysta ahaa, OIC wuxuu diidey in aan la aqbalin wixii soo jeedin ah ee ku saabsan dejinta nabadda ee aan ku fadhiyin xuquuqda aan sharciga waafaqsaneyn ee Falastiiniyiinta.
Boqor Salmanka Saudi Arabia oo marti geliyay shirkaa, ayaa isticmaalay furitaankii shirkii lagu furayay Iran si uu u weerarro qaraxyo dhowaan la yaab leh oo uu ku tilmaamay “falal argagixisanimo” oo lagu bartilmaameedsanayo maraakiib shidaal saaran oo kusoo jeeda xeebta Imaaradda Fujairah.
Balse Iran ayaa ku baaqday in la caddeeyo xaddiga rasmiga ah ee dhacdada ee ah in ay feejignaadaan dawlad goboleedyada “ka horjeeda wax walba oo ay ka mid yihin danaha shisheeye”, waxayna uga digtay “sifooyinka dadka raba inay khalkhal galiyaan amniga gobolka”
Madaxweynaha dalka Ciraaq Barhan Salih oo ka hadlayey shirka Carabta ee Boqorka Sucuudigu ku qabtay Makka, ayaa weydiiyey Hoggaamiyeyaasha Carabta ee shirka ka qaybgalay, sababta degganaanshaha mandaqadda la doonayo in loogu beddelo xaalad colaadeed iyo xasillooni-darro.
Waxa uu Madaxweynaha Ciraaq, tusaale u soo qaatay xiisadda dalka Iran ee ay jaarka yihiin iyo Maraykanka iyo Xulufadiisa oo ay koow ka yihiin Sucuudiga iyo Imaaraadku, inkastoo aanu labadaa dal isagu carrabka ku dhufan, haddana waxa uu cod dheer ku sheegay inuu rejaynayo in ammaanka Iran aanu noqon bartilmaameed.
“Waannu eegaynaa xaaladahan gacanka, haddii aan dhibaatooyinka iyo khilaafaadka si wanaagsan loo maaraynin, waxay tegaysaa inay arrintu noqoto khatar uu waajaho gobolku iyo mid heer caalami ah-ba, ujeedkuna ma noqonayo waddamadayada.”
“Jamhuuriyadda Iran waa waddan Muslim ah oo aynu walaalo nahay, Ciraaq ahaan iyo Carab ahaanba, mana doonayno in nabadgelyada Iran laga dhigto bartilmaameed. Waxaannu nahay walaalo, waxaannu wadaagnaa xuduud dheer oo 1400KM ah.”
“Waxaannu wadaagnaa taariikh dheer iyo xidhiidh dhinac walba ah. Waannu danaynaynaa danaha Carbeed iyo kuwa Islaamka-ba. Gobolku wuxuu u baahan yahay in la sameeyo isku xidhnaan dhinaca ammaanka ah oo dammaanad ah, oo aanay soo dhex-gelin arrimeheenna cid kale iyo iska hor-imaadyada argaggixisadu.” sidaa ayuu yidhi Madaxweynaha Ciraaq oo khudbadda uu ka jeediyey shirkaas Hoggaamiyeyaasha dalalka qaarkood madaxa u ruxeen, waloow aanay qaar ka mid ah Hoggaamiyeyaashu aanay ku faraxsanayn weedhaha cadcad ee uu khudbaddiisa ku soo qaatay.
Dhinaca kale Madaxweynaha Iran Hassan Rouhani ayaa fariin u diray hoggaamiyayaasha OIC ka hor shirwaynaha, isaga oo ku boorriyay inay ka feejignaadaan qorshaha Maraykanka ee gobolka iyo duudsiga qadiyada Falastiin iyo weliba arrinta qudus, wuxuna ku baaqay in shirka laga soo saaro go’aamo difaacaya xuquuqda dadka reer Falastiin.
Rouhani ayaa sheegay in hoggaamiyeyaasha Muslimiintu aanay qaarkood oggolayn in muhiimada ay leedahay dowladdda Falastiiniyiinta ah “in la mamnuuco” wajiga qorshaha soo socda ee maamulka Trump.
Rouhani ayaa sidoo kale ku qoray warqad uu ku muujiyay sida aan loogu martiqaadin shirwaynaha Islaamka, laakiin wuxuu muujiyay diyaar inuu u yahay in Iran ay la shaqeyso dhammaan hoggaamiyayaasha Muslimiinta si ay ula dagaallamaan qorshaha Aqalka Cad iyo Yuhuuda
“Sacuudi Carabiya xadgudubka ay samaysay xaqa ay Iran u leedahay in lagu martigeliyo “ waxayna ujeedadu ahayd si ay u qaybiso ururka OIC iyo weliba kala qaybinta dalalka Islaamka iyo gobollka”.ayaa lagu yidhi, Qoraalka.
